ΚΙΝΗΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Το βασικότερο «εργαλείο» μιας θεραπευτικής συνεδρίας είναι η κίνηση, η οποία θεραπευτικά συνιστά την κινησιοθεραπεία. Στόχος της είναι η διατήρηση της καλής κινητικότητας των αρθρώσεων, η πρόληψη της δυσκαμψίας, η αποκατάσταση παραμορφώσεων, η διατήρηση της ελαστικότητας και της καλής κυκλοφορίας του αίματος στα μαλακά ενδαρθρικά και εξωαρθρικά στοιχεία και η αύξηση της μυϊκής δύναμης. Κατά την διάρκεια των τελευταίων 50 ετών αναπτύχθηκαν διάφορες μέθοδοι με αυτόνομη επιστημονική στήριξη και αφορούν τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε την κίνηση. Ανάλογα με τον τομέα αποκατάστασης (π.χ. νευρολογικά, ορθοπεδικά περιστατικά κ.α.) η φυσικοθεραπεία χρησιμοποιεί την κίνηση είτε αυτόνομα είτε με την χρήση διαφόρων μηχανημάτων (π.χ. ποδήλατο, διάδρομος κ.α.). Σαν μέθοδος έχει αρκετά πλεονεκτήματα αφού θεωρείται ένας από τους καλύτερους τρόπους πρόληψης και θεραπείας και διατήρησης του αποτελέσματός της σε βάθος χρόνου. Βασίζεται πάνω σε κινησιολογικές δομές, μελετώντας την ανθρώπινη κίνηση ενώ ταυτόχρονα συνδυάζει την ανατομική και τη νεύρο-φυσιολογική γνώση του ανθρώπινου οργανισμού.
Συνίσταται κυρίως σε ασθενείς που πάσχουν από:
- Χρόνιους πόνους και φλεγμονές στην σπονδυλική στήλη (αυχεναλγίες-οσφυαλγίες-ισχιαλγίες) και στα άκρα
- Σε ασθενείς με λανθασμένα και κακά πρότυπα κίνησης και στάσης (π.χ. σκολίωση)
- Σε ηλικιωμένους και μη, με αρθροπάθειες και οστεοπόρωση
- Ατροφία μυών
- Πάρεση των άκρων ή νευρολογικά περιστατικά (αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, πάρκινσον, σκλήρυνση κατά πλάκας, πολυνευροπάθειες κ.α)
- Χρόνιες καρδιολογικές και αναπνευστικές παθήσεις
- Σε αθλητές με κακώσεις συνδέσμων, τενόντων και μαλακών μορίων
- Σε κατάγματα άκρων και σπονδυλικής στήλης
- Μετά από χειρουργικές επεμβάσεις καρδίας, ισχίων, γονάτων, σπονδυλική στήλης
Η κινησιοθεραπεία όμως σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αντενδείκνυται διότι μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα ή ακόμη να καθυστερήσει την φυσική αποκατάσταση της πάθησης. Αυτό μπορεί να αφορά τα εξής:
- σοβαρή γενική κατάσταση του ασθενούς που να απαγορεύει οποιαδήποτε κίνηση
- η ύπαρξη πυρετού και τυχόν αδιαθεσία, αδυναμία, κακουχία
- οξεία φλεγμονή των αρθρώσεων, περιαρθρικών ιστών και των μυών, τενόντων
(μέχρι την εντολή έναρξης της άσκησης από τον θεράποντα ιατρό) - κατάσταση αμέσως μετά από διαστρέμματα, κατάγματα, αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια και άλλους κοινούς αιμορραγικούς ή οξείς τραυματισμούς-παθήσεις
- ύπαρξη πολύ υψηλής ή πολύ χαμηλής αρτηριακής πίεσης πέραν των φυσιολογικών ορίων
- καταστάσεις αμέσως μετά τη χειρουργική διαδικασία πριν από την αφαίρεση ραμμάτων
(πάντα με την συμβουλή του ιατρού)
Ως σκοπό έχει να αναπτύξει τις κατάλληλες συνθήκες ώστε ο ασθενής να μπορεί να αντεπεξέλθει στις εκάστοτε λειτουργικές του δραστηριότητες και ανάγκες όσο γίνεται πιο ομαλά και φυσιολογικά. Εκτός από την επιλογή των σωστών ασκήσεων, η επιτυχής έκβαση εξαρτάται από το πόσο συνεργάζονται θεραπευτής και ασθενής μαζί
Τα προγράμματα κινησιοθεραπευτικής άσκησης βοηθούν ταυτόχρονα και στον καλύτερο αυτοέλεγχο των συμπτωμάτων περιλαμβάνοντας:
- ενεργητικές /παθητικές ασκήσεις ή συνδυασμό αυτών
- υποβοηθούμενες/αυτοβοηθούμενες/υποστηριζόμενες ασκήσεις /διατάσεις
- ασκήσεις συντονισμού και ισορροπίας
- κινητικές ασκήσεις επανεκπαίδευσης (βάδισης π.χ.)
- ιδιοδεκτικές ασκήσεις
- θεραπευτικές ασκήσεις με μηχανικά όργανα
- τεχνικές μυοχαλάρωσης και ευεξίας
- ειδικές τεχνικές κινητοποίησης (PNF, McKenzie, manual therapy κ.ά.)
Η εξατομίκευση των προγραμμάτων άσκησης πρέπει να γίνεται ανάλογα με την πάθηση, την ηλικία, την ικανότητα του ασθενούς, το φύλο, τις σύνοδες παθήσεις, το βάρος και τα λοιπά χαρακτηριστικά.